Fascjoloza

Chorobotwórczość. Fascjoloza (fasciolosis) najczęściej w początkowym okresie przebiega jako postać ostra, charakteryzująca się podwyższoną temperaturą ciała, bólami mięśni i stawów, nudnościami i wymiotami, powiększeniem wątroby i śledziony (hepatosplenomegalia), żółtaczką, niedokrwistością, a także pokrzywką. W późniejszym okresie choroby dochodzi do rozrostu nabłonka żółciowego i zwłóknienia przewodu żółciowego wspólnego, z częściowym lub całkowitym jego zamknięciem, prowadzącym do zapalenia dróg żółciowych i wywołującym ostre bóle w nadbrzuszu, powiększenie wątroby, żółtaczkę, świąd oraz podwyższoną temperaturę ciała rzadko powstają ropnie i marskość wątroby. Sporadycznie zdarzają się inwazje F. hepatica do płuc. ośrodkowego układu nerwowego, mięśni, skóry oraz gałek ocznych. Niekiedy zarażenie motylicą może przebiegać bezobjawowo.

Wykrywanie. Rozpoznanie opiera się w fazie ostrej na wynikach badania sero-logicznego (odczyn wiązania dopełniacza, hemaglutynacja pośrednia, immunoflu- orescencja pośrednia, immunodyfuzja, immunoelektroforeza, przeciwbieżna elek-troforeza, ELISA), natomiast przewlekłej – na znalezieniu jaj w kale (najwcześniej po 8 tyg. od zarażenia) lub w treści dwunastnicy zazwyczaj konieczne jest kilkakrotne badanie koproskopowe. We krwi obwodowej stwierdza się zwiększoną liczbę krwinek białych ze wzrostem komórek kwasochłonnych oraz podwyższone stężenie immunoglobulin klas G, M i E.

Zwalczanie. W profilaktyce fascjolozy konieczne jest odrobaczanie zarażonych zwierząt oraz niszczenie żywicieli pośrednich, a także unikanie spożywania surowych roślin oraz picia nie przegotowanej wody.

W leczeniu wykorzystuje się prazykwantel (Cesol, dzieci >4 rż. i dorośli w poje-dynczej dawce 25 mg/kg mc. w inwazji jelitowej, natomiast dla pozostałych 3 x dziennie przez 2 kolejne dni), niklozamid (Yomesan, 2 g jednorazowo) lub dehydro- emetynę (Dehydroemetine, 1 mg/kg mc. przez 10-15 dni).