Włókna mózgowo-rdzeniowe

Włókna mózgowo-rdzeniowe dążą do macicy różnymi drogami. Za pośrednictwem plexus aorticus przenikają włókna z nerwu błędnego, przeponowego i nerwów trzewiowych, a z części lędźwiowej przez nervi communicantes. Od grubych pni zwoju krzyżowego odchodzą duże gałązki bezpośrednio do macicy i zwojów szyjkowych. Pomimo licznych doświadczeń, celem wyjaśnienia znaczenia wszystkich wymienionych włókien nerwowych, nie osiągnięto dostatecznych wyników. Nie ulega wątpliwości fakt, że główna masa włókien ruchowych przechodzi przez zwój maciczny duży i że w części lędźwiowej rdzenia znajdują się również ośrodki maciczne. Natomiast włókna czuciowe prawdopodobnie biegną łącznie z włóknami odchodzącymi od zwoju krzyżowego. Ze względu na to, że czynność porodową obserwowano w przypadkach przecięcia połączeń nerwowych, biegnących przez rdzeń, jak i w przypadkach schorzenia rdzenia (tabes, myelitis) wydaje się prawdopodobnym, że istnieją ośrodki obwodowe w zwoju macicznym, szyjkowym, a być może w samej macicy, które mają zdolność samoistnego lub też odruchowego wywołania skurczów macicy. Zgodnie z powyższym bóle porodowe mogą powstać automatycznie za pośrednictwem splotów współczulnych i że ruchowe ośrodki w rdzeniu lędźwiowym mają za zadanie regulację stanu mięśniówki macicy. Pomimo wszystko, nie można zaprzeczyć udziału mózgu w unerwieniu macicy, gdyż wszelkie wstrząsy psychiczne mają wpływ na częstość bólów porodowych.